na zmianę
  • Skład jako nazwa zawodników tworzących drużynę

    28.12.2021

    Nurtuje mnie etymologia wyrazu skład w rozumieniu 'zawodnicy tworzący drużynę sportową;. Wydaje się, że pochodzi on od czasownika  składać, tak jak np. w przypadku znaczenia 'magazyn'. W obcych językach w sensie sportowym używa się jednak podobnie brzmiących wyrazów squad (j. angielski), czy  squadra (j. włoski), które z kolei mają etymologię zbieżną z polską eskadrą. Czy jest to zwykły zbieg okoliczności, czy może  skład w znaczeniu 'drużyna' jest niezależnym zapożyczeniem?

  • skłonność do wielkich liter
    12.09.2014
    12.09.2014
    Dzień dobry,
    jak poprawnie zapisać w przypisie pracy naukowej tytuł dokumentu – nagłówek wygląda następująco:
    Ogólne Warunki Umów Kompleksowych ENERGA-OBRÓT SA dla Konsumentów
    Integralna część Umowy kompleksowej dla Konsumentów
    Niniejszy tekst Ogólnych Warunków Umów Kompleksowych ENERGA-OBRÓT SA zatwierdzony został do stosowania Uchwałą Zarządu nr 317/III/2013 z dnia 12 grudnia 2013 r.?

    1) Co „wchodzi” do tytułu, a co nie?
    2) Co zrobić z dużymi literami, od których zaczyna się każdy wyraz?
    DN
  • słać i ścielić
    14.06.2012
    14.06.2012
    W Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN czasowniki ścielić i pościelić przypisano do tej samej grupy koniugacyjnej – VIa. Dlaczego więc formę 3. os. lp. ścieli uznaje się za niepoprawną (popr. ściele), a pościeli za poprawną? Z czego wynika ta rozbieżność? Czy końcówki w przywołanych formach nie powinny być jednakowe?
  • Słownik stwierdza, że…
    5.07.2010
    5.07.2010
    Czytając odpowiedzi Poradni, spotykam się często ze sformułowaniami typu „słownik X stwierdza, że…”. Zgodnie z WSPP niepoprawne jest użycie tego czasownika w odniesieniu do rzeczowników nieżywotnych (a jako przykład został podany kodeks). Z czego wynika ta reguła? Czy odnosi się ona także do rzeczownika słownik?
  • Starzy – szlachetni?
    9.11.2014
    9.11.2014
    Szanowni Państwo,
    spotykam się czasem z przekonaniem, że nieodmienianie słów radio i studio jest przejawem elegancji językowej „w starym, dobrym stylu”. Czy rzeczywiście istnieją podstawy do takiego postrzegania braku odmiany w tych wypadkach? Na podobnej zasadzie zetknąłem się z uznawaniem formy postaci za „szlachetniejszą” niż postacie. (Chodzi oczywiście o mianownik lm. rzeczownika postać). Dodam, że dotyczy to ludzi młodych.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Strzemiennego!
    19.01.2007
    19.01.2007
    Strzemienne „n odm. jak przym.” – skoro tak, to powinno być wypić strzemienne, tymczasem jest wypić strzemiennego. Czy to nietypowa zmiana rodzaju z nijakiego na męski przy odmianie, czy też po wypić pojawia się dopełniacz zamiast biernika?
  • super
    28.09.2012
    28.09.2012
    Niedawno w Poradni pojawiła się opinia, że obowiązuje łączna pisownia przedrostka super niezależnie od znaczenia (superczłowiek 'superman' i 'świetny gość', supersamochód 'wyścigówka' i 'fajna bryka', superlaska 'szprycha' i 'git dziewucha'). Sam jestem zwolennikiem różnicowania pisowni, tak jak w przypadku płyty długogrającej. I w USJP takie zróżnicowanie nastąpiło, właśnie w haśle super (choć akurat słowo okazja chyba go nie wymaga…). Czy mogę prosić o skomentowanie tej rozbieżności?
  • Superchłopaki a Super! Chłopaki!
    9.05.2018
    9.05.2018
    Jestem administratorem szkolnego profilu społecznościowego FB i jedna z czytających osób zwróciła mi uwagę, że popełniam błąd w pisowni wyrażeń typu Super! Chłopaki!, opisując np. jakieś sukcesy sportowe. Wg odbiorcy powinnam pisać superchłopaki.
    Zaintrygowała mnie ta informacja i tak jak nie mam problemu z supermanem lub supermarketem to połączenie super i chłopaka budzi moje wątpliwości. Podobno taka zmiana obowiązuje od roku 2014.

    Będę wdzięczna z odpowiedź.
    Z życzeniami by nie tylko chłopcy byli super
    Małgorzata Morawiak-Szysler z Piekar Śląskich
  • szczyt, wierzch i czubek
    14.11.2005
    14.11.2005
    Witam! Chciałabym się dowiedzieć, jaka jest etymologia słów szczyt, wierzch i czubek. Czy one miały ze sobą coś wspólnego? Dziękuję!
  • śmiałe spolszczenia w języku potocznym

    10.05.2012
    10.05.2012

    Witam Państwa,

    coraz częściej spotykam się na forach internetowych z fonetycznym zapisem (czy poprawnie to ująłem?) angielskich wyrazów, np. lajtowe, hejtować, jutubowy, niusy, skriny, dizajn itd. itp.). Czy są to formy dopuszczalne, a jeśli nie to jakie warunki muszą one spełnić, aby nie były one postrzegane tylko jako zwroty potoczne, ale również jako część akceptowalnego uzusu językowego?

    Serdecznie dziękuję za odpowiedź.

    Paweł M. a.k.a. Personidas.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego